Kasteel Woerden – Een plek vol geschiedenis en verhalen

Kasteel Woerden is een iconisch bouwwerk in het hart van Woerden met een rijke en veelzijdige historie. Van een verdedigingswerk in de middeleeuwen tot een gevangenis en militair magazijn – het kasteel heeft in de loop der eeuwen vele functies gehad. Tegenwoordig is het een prachtige locatie voor zakelijke evenementen en feesten, waar het verleden nog altijd voelbaar is.

“Woerden zit vol bijzondere plekken met een rijke geschiedenis,” vertelt Gilde-gids Gerrit enthousiast. “Van het oude stadhuis tot de historische korenmolen 'De Windhond' uit 1755, en van de Begraafplaats Hogewal, waar duizenden mensen hun laatste rustplaats vonden, tot de imposante Bonaventurakerk, die ooit diende als compensatie voor het oude stadhuis waar mensen aan de schandpaal stonden.”

Toch heeft Gerrit een favoriete plek: Kasteel Woerden. “Dit kasteel straalt een rijk verleden uit, dankzij de vele functies die het door de eeuwen heen heeft vervuld.”

De geschiedenis van Kasteel Woerden begint in de 15e eeuw, toen het Romeinse Castellum plaatsmaakte voor een nieuw verdedigingswerk. In 1410 werd het kasteel gebouwd op een strategische plek tussen Utrecht en Holland. Jarenlang hield het vijanden op afstand en bood het onderdak aan prominente gasten zoals Karel II van Engeland en George I.

Met de veranderende verdedigingstechnieken raakte het kasteel zijn militaire functie kwijt. Rond 1800 kreeg het een nieuwe bestemming als strafgevangenis, waar “criminele manspersonen” werden opgesloten. Gevangenen zonder berouw kregen te maken met strenge straffen, zoals de beruchte vergeetput – een ondergrondse kerker met slechts één opening hoog boven de grond. In 1843 zaten hier maar liefst 544 gevangenen, en later werd er zelfs een speciale vrouwenvleugel aangebouwd.

Bekende gevangenen in Kasteel Woerden:

• Jan de Bakker, de eerste Nederlander die wegens ketterij werd verbrand.
• Wendelmoet Claesdochter, de eerste vrouwelijke martelaar, op de brandstapel in 1527.
• Laurens Pieter van de Spiegel, raadpensionaris van Holland.
• Etta Lubina Johanna Palm, feministe en dubbelspion.
• Stefanus Jacobus van Langen, patriot en revolutionair.
• Gustaaf Frederik Bentinck, een trouwe aanhanger van stadhouder Willem V.

Naast gevangenis diende Kasteel Woerden in de 18e en 19e eeuw als militair magazijn, waar kleding en uitrusting voor het leger werden opgeslagen. Het complex werd uitgebreid met werkplaatsen en een wasserij van het Ministerie van Oorlog.

Tegenwoordig heeft het kasteel een nieuwe rol: het is een multifunctionele evenementenlocatie voor zakelijke bijeenkomsten, bruiloften en feesten. Het historische karakter maakt het een unieke plek waar verleden en heden samenkomen.